
අභ්යාවකාශය ජය ගැනීමට දරණ ලද ප්රයත්නයේදී අහිමි වූ තම විරුවන් සමරමින් නාසා ආයතනය සෑම වසරකම අවසන් බ්රහස්පතින්දා දිනයේදී සැමරුම් උත්සවයක් පැවැත්වුවත් මේ වසරේදී එය පෙබරවාරි 7 දක්වා කල් ගියේ ට්රම්පච්චිගේ හිතුවක්කාර වැඩ හින්දයි.
මෙම සැමරුමේදී ප්රධාන වශයෙන් සිහිපත් කෙරෙන අවස්ථා තුනක් තියෙනවා. ඇමරිකානු ඉතිහාසයේ නාසා විනාශයන් සිදුව ඇති දිනයන් ගැන පොඩි ඉඟියක් මෙයින් ලැබෙනවා.
ඇපලෝ 1 මෙහෙයුම
ඇමරිකානුවකු සඳ මතට ගොඩබැසීම සඳහා ලහි ලහියේ වැඩ කටයුතු කරද්දී රුසියාවත් ඊට නොදෙවෙනි ලෙස රුසියානුවෙකු මුලින්ම සඳට පා තැබීමට අවශ්ය කටයුතු කරමින් හිටියා. මේ තරඟය ඉතා අමිහිරි වේදනාත්මක් තරඟයක්. ඇමරිකාවට වඩා රුසියාව ඒකෙන් වේදනාවට පත් උනත් සමහර සිද්ධි, ජීවිත හානි තවමත් ලෝකයෙන් වහන් වෙලා තියේ කියල හිතෙනවා.
ඒ අනුව ඇමරිකානු පළමු ගගනගාමීන් කණ්ඩායම සඳට රැගෙන යාමේ මෙහෙයුම Apollo 1 මෙහෙයුමයි. ඊට අදාළ පෙරහුරු පරීක්ෂණයට මුහුණදී සිටි ගගනගාමීන් තිදෙනා කැප්සියුලය ඇතුලේ විදුලි පරිපථවල හටගත් දෝෂයක් හේතුවෙන් මතු වූ ගිනිපුලිඟු හේතුවෙන් ඇතුලත ගිනි ගැනීමෙන් මිය ගියා. ඔක්සිජන් පමණක් තිබු කුටීරය තුල ක්ෂණයකින් ගින්න පැතිරී යාම නිසා සීල් කරන ලද කව්ලු විවෘත කිරීමට ප්රථම ඔවුන් පිලිස්සී මිය ගොසින් තිබුනා. එසේ මිය ගියේ Virgil(Gus) Grism, Edward White II සහ Roger Chaffee යන ගගනගාමීන් තිදෙනායි. නිල වශයෙන් චන්ද්ර ගවේෂණ මෙහෙයුමට මාසයක් ඉතිරිව තිබියදීයි මේ සිද්ධිය උනේ. අන්න ඒ හේතුව නිසා තමා නීල් ආම්ස්ට්රෝන් සහ එඩ්වින් ඕලඩ්රින්ට මුලින්ම සඳ මත පා තබන්න අවස්ථාව ලැබුනේ. ඒ සිද්ධීය රයන් ගොස්ලින් රඟපාන First Man ෆිල්ම් එකේ ලස්සනට නිරූපණය වෙලා තියෙනවා.
ගිනි ගැනීමට ලක් වූ කැප්සියුලය
ගස් ග්රිස්ම්, එඩ්වඩ් වයිට් සහ රොජර් චෆී
මේ විනාශය සිදු උනේ 1967 ජනවාරි 27
චැලෙන්ජර් ඛේදවාචකය
තම දහවෙනි මෙහෙයුම ලෙස චැලෙන්ජර් යානය නාසා ගගනගාමීන් පස් දෙනෙකු, විශේෂඥයකු සහ දහස් ගණනක් අතරින් අභ්යාවකාශගත වීමට තෝරා ගත් ප්රථම සිවිල් පුද්ලගලයා වශයෙන් ගුරුවරියකද මෙම ගමනට ඇතුලත් උනා. රොකට්ටුව ගුවන් ගත වී තත්පර 73 කදී යානයේ බාහිර ඉන්ධන ටැංකියක සිදු වූ දෝෂයක් හේතුවෙන් යානය පුපුරා ගිය අතර, ඒ වනවිටත් හදිසි තත්ත්වයකදී මිනිසුන් බේරාගැනීම සඳහා වැඩ පිළිවෙළක් නාසා ආයතනය සතුව නොතිබීම හෝ ඒ ගැන සැළකිල්ලක් නොදැක්වීම නිසා එහි ගමන්ගත් හත් දෙනාම ජීවිතක්ෂයට පත් උනා. මේ සිද්ධියෙන් පසුව නාසා ආයතනයට විවිධ චෝදනා එල්ල වූ අතර, ඒ හේතුවෙන් ආරක්ෂක විධි විධාන වැඩි දියුණු කිරීමට ඔවුන් පියවර ගත්තා.
චැලෙන්ජර් යානයේ සිටි ගගනගාමීන්
එය එසේ වුවත් 2003 දී කොලම්බියා ෂටලය නැවත පැමිණීමේදී සිදුවූ විනාශය නිසා නාසා ආයතනය නැවතත් පසුබෑමකට ලක් උනා. ඒ අනුව ඇමරිකානු පොළව මත සිට ගගනගාමියෙකු අභයාවකාශයට යැවීම වසර දහසයක් පමණ සිට සිදු වන්නේ නැහැ. දැනට ස්පේස්එක්ස් සහ බෝයින් යන සමාගම් නාසා ආයතනය සමඟ එක්ව ඒ සඳහා අවශ්ය කැප්සියුල් නිර්මාණය කර, ගගනගාමීන් තෝරාගෙන තියෙනවා. විශේෂ සිදුවීමක් සිදු නොවුනොත් පළමු පුහුණු ගමන (ගගනගාමීන් සමඟ) මේ වසර අවසානය වනවිට සිදු කිරීමටත් නියමිතයි.
චැලෙන්ජර් අනතුර සිදු වූයේ 1986 ජනවාරි 28
කොලම්බියා ෂටලය විනාශ වීම
අන්තර්ජාතික අභ්යවකාශ මධ්යස්ථානයේ රැඳී සිටි හත් දෙනෙකුගෙන් යුත් නාසා ගගනගාමීන් දින 16 කට පසු නැවත පෘථිවිය වෙත පැමිණිමේදී ගොඩබෑමට විනාඩි 15 ක් ඉතිරිව තිබියදි ෂටලය වායුගෝලය තුලදී දැවී යාම නිසා එම ගගනගාමීන් හත් දෙනාම මිය ගියා.
කොලම්බියා යානය වායුගෝලයට ඇතුල් වීමේදි පුපුරා යාම
කොලම්බියා යානයේ සිටි ගගනගාමින්
ඒකට හේතුව විදියට අඳුරගෙන තිබුනේ ගුවන්ගත වීමේදී රොකට්ටුවේ බාහිර ඉන්ධන ටැංකියක තිබූ ෆෝම් කොටසක් කොලම්බියා ෂටලයේ තාප පරිවාරක පෝසිලේන් කොටසක වැදී එහි සිදුරක් ඇති කිරීමත් එය නිසි ලෙස නිරීක්ෂණය නොවීමත්. මේ සම්බන්ධව වීඩියෝ අධ්යයනය කිරීමේදි ෆෝම් කැබැල්ල ෂටලයේ වදින අයුරු දැක ඒ සම්බන්ධව විවිධ සාකච්ඡා වට තිබීමෙන් අනතුරුව නාසා ආයතනය තීරණය කරනවා ඒ ඝට්ඨනය මඟින් ෂටලයට හානියක් සිදුව නොමැති බව. ඒ අනුවයි නැවත පැමිණීම සඳහා විධානය ලබා දෙන්නේ. නමුත් සියල්ල කනපිට හරවමින් වායුගෝලයට ඇතුල් වීමත් සමඟ ෂටලයේ ඉලෙක්ට්රොනික සංවේදක එකින් එක අක්රිය වීමට පටන් ගැනීමත් සමඟ යම් අනතුරක් අත ළග පවතින බව නාසා නිලධාරින් දැන සිටියත් එය වැළැක්වීමට කිසිදු අවස්ථාවක් ඔවුන් සතු උනේ නැහැ. ඒ අනුව කාන්දු වූ තාපය හේතුවෙන් ෂටලය විනාශ වී ගගනගාමීන් හත් දෙනාම මිය ගියා. මෙන්න මේ අත්දැකීම් නිසා තමා ඇමරිකාව තවමත් ඇමරිකානු යානයකින් තම ගගනගාමීන් ඇමරිකානු පොළවේ සිට ගුවනට යැවීම ප්රමාද කරන්නේ. සියළු පද්ධතීන්වල 100% ආරක්ෂාව තහවුරු වන තෙක් ඔවුන් ඒ සම්බන්ධව ඉක්මන් වන්නේ නැහැ.
කොලම්බියා ෂටලය විනාශ උනේ 2003 පෙබරවාරි 1
දින කිහිපය ගැන සලකලා බැලුව නාසා ආයතනයට අවාසනාවන්තම සතියක කාලය තමා ජනවාරි අන්තිම සතිය.
මීට වඩා දැඩි තීරණ මත ක්රියාත්මක වූ රුසියානු අභ්යාවකාශ ව්යාපෘතින් හිදි මිය ගිය ප්රමාණය මතභේදාත්මකයි. සමහර සිද්ධී තවමත් අනාවරණය වී නැහැ. රුසියානු අභයාවකාශ වැඩසටහන යටතේ මිය ගිය ගගනගාමීන් ගැන පසුව කතා කරමු.
Related Posts
-
October 22, 2019 -
September 14, 2019 දැනුම, බුද්ධිය, සහ ප්රඥාව
-
September 1, 2019 යුද අපරාධවලට වගකිව යුත්තේ කවුදැයි විමසන ශේක්ස්පියර්
-
August 21, 2019 අතීතයෙන් අනාගතයට
-
July 25, 2019 ලී ක්වාන් යූ මිථ්යාව
-
April 1, 2019 අවුරුදු ගමේ ?
Categories
- ‘නෙළුම් යාය’ බ්ලොග් සම්මාන උළෙල (21)
- අතීතකාමය (154)
- අධ්යාපනික (142)
- ඉතිහාසය (83)
- ක්රීඩා (1)
- කාලීන සංවාද (787)
- කෙටි කථා (156)
- දේශපාලන (109)
- නව ව්යවස්ථාව (12)
- පරිවර්තන (9)
- ප්රහසන (80)
- බ්ලොග් නවකතා (8)
- විචාර (90)
- විද්යා ප්රබන්ධ (20)
- විද්යා හා තාක්ෂණ (63)
- විවිධාංග (120)
- විශේෂ (313)
- සංගීතය (61)
- සංචාරක හා ඡායාරුප (47)
- සඳැස් / නිසඳැස් (341)
- සාහිත්ය කළා විචාර (317)
- හයිකු හා කෙටි කවි (51)
Video wall
‘නෙළුම් යාය’ බ්ලොග් සම්මාන උළෙල
සින්ඩි
Archives
- November 2019
- October 2019
- September 2019
- August 2019
- July 2019
- June 2019
- May 2019
- April 2019
- March 2019
- February 2019
- January 2019
- August 2018
- July 2018
- June 2018
- May 2018
- April 2018
- March 2018
- February 2018
- January 2018
- December 2017
- November 2017
- October 2017
- September 2017
- August 2017
- July 2017
- June 2017
- May 2017
- April 2017
- March 2017
- February 2017
- January 2017
- December 2016
- November 2016
- October 2016
- September 2016
- August 2016
- July 2016
- June 2016
- May 2016
- April 2016
- March 2016
- February 2016
- January 2016
- December 2015
- November 2015
- October 2015
- September 2015
- August 2015
- July 2015
- June 2015
- May 2015
- April 2015
- March 2015
- February 2015
- January 2015
- December 2014
- November 2014
- October 2014
- September 2014
- August 2014
- July 2014
- June 2014
- May 2014
- April 2014
- March 2014
- February 2014
- January 2014
- December 2013
- November 2013
- October 2013
- September 2013
- August 2013
- July 2013
- March 2013
- November 2011
- December 201
News Papers
News Sites
- 3mana
- Aadaderana
- Asian Tribune
- DBS
- Ground Views
- Hiru News
- Human Rights Asia
- JDS Lanka
- Kathika
- Pathula
- Lanka Truth
- Lankapuvath
- Meepura
- Neth FM
- News First
- Randora
- Sandeshaya
- Sannasa
- Sri Lanka Brief
- Sri Lanka Campaign
- Sri Lanka Guardian
- Sri Lanka Mirror
- Tamil Guardian
- Vikalpa
- Vimasuma
- Defence.lk
- Lanka Web
- LankaPage
- LankatNews
- Asian Tribune
- Lanka Standard
- Lanka Business
- News.lk
- Colombo Gazette
- Lanka Herald
- Tamil World Today
- ELankanews
- Colombo Mirror
- Thathu
- News of Colombo
- The Radio ceylon
- Tamil Diplomat
- Samakalam